“It’s official: Zoom kills creativity” kopte LinkedIn dit voorjaar. En veel magazines en blog-platforms postten vergelijkbare artikelen over de slechte invloed die virtuele sessies hebben op je creativiteit. Zoals vaak met koppen is die conclusie wel iets te kort door de bocht.
Aanleiding voor de publiciteit was een onderzoek dat bestond uit een tweetal experimenten waarbij werd aangetoond dat je bij virtuele sessies gefocust bent op je scherm en je daardoor minder goed opties zou kunnen bedenken. Een negatief effect op je divergente denken dus.
Het leek mij dat twee experimenten onvoldoende zijn om de creatieve kracht in een virtuele sessie meteen om zeep te helpen. Is het allemaal werkelijk zo dramatisch? De ervaringen van de School of Creative Thinking met virtueel werken en creativiteit laten een heel ander beeld zien. Dus hoe zit dat nou precies?
In Business Magazine publiceerde vorige week een artikel van samenwerkingspartner Susan Robertson, creativity expert en verbonden aan Harvard University. Susan nuanceert hierin de stelling dat virtuele sessies dodelijk zijn voor je creativiteit. Zij wijst hierbij vooral op het belang van:
- het volgen van de richtlijnen voor divergent en convergent denken;
- een hele brainstorm (een die dus niet stopt bij het hebben van een hoop ideeën) en
- een goede facilitator.
Daarmee deed het mij denken aan een ander misverstand dat vaak de kop is van een artikel: ‘Brainstormen werkt niet’. Ook in die onderzoeken mist vaak de rol van de facilitator en het volgen van de richtlijnen. Daarmee zijn die onderzoeken geen goede afspiegeling van een creatieve sessie geleid door een professional.
Natuurlijk vraagt een virtuele sessie om andere dingen dan een face-to-face ontmoeting. En soms is dat even wennen, maar niet onmogelijk. Ook bij een virtuele sessie kun je deelnemers er op uit sturen om beelden op te halen in de omgeving, die inspiratie zijn voor het bedenken van nieuwe ideeën. Of kun je lukraak beelden uit delen. Dit kost wat andere voorbereiding of het gebruik van meerdere applicaties, maar draagt bij aan het succes van je virtuele sessie.
Door de nadruk te leggen op de negatieve invloed van een virtuele sessie op het genereren van ideeën wordt over het hoofd gezien wat er nog meer bij die twee experimenten naar voren kwam. Het blijkt dat selecteren van ideeën net zo goed of soms zelfs beter gaat in een virtuele sessie. Het is niet moeilijk om je voor te stellen dat individueel in stilte in een virtuele groep werken makkelijker gaat. En ideeën zijn in een virtuele omgeving ook veel beter leesbaar. Zowel door het ontbreken van onleesbare handschriften als doordat je niet hoeft te dringen voor een bord vol ideeën.
Wil jij een creatieve sessie begeleiden? Denk dan na over de condities die horen bij de omgeving waarin je de sessie gaat geven. En pas je voorbereiding en begeleiding hierop aan. Zodat aan alle voorwaarden voldaan wordt om creatief én productief te zijn.
– Conny van der Wouw, trainer bij de School of Creative Thinking
